ÇOCUKTA DİSİPLİN VE SINIRLAR

     

                                                Sayın velilerimiz;

      Çocuklar dünyalarındaki kuralları anlamak istek ve ihtiyacındadırlar. Kendilerinden ne beklendiğini, kontrolün kimde olduğunu, ne kadar ileri gidebileceklerini ve çok ileri gittiklerinde ne olabileceğini bilmek isterler.

 

     Sınırlar, çocukların kendilerini ve dünyalarını anlamalarına yardımcı olur ve onlara önemli bir keşif ve öğrenme ortamı sağlar. Çocuklar büyüdükçe değişir ve ana babalar için çocukların sağlıklı gelişimlerini sürdürecek şekilde genişleme ve ayarlama yapmak oldukça zordur. Bu zor görevi başarabilmek için, hem kararlı, hem de esnek olmalıyız. Sağlıklı deneme ve keşifleri yüreklendirecek kadar kararlı ve gelişmeye izin verecek kadar esnek sınırlar belirleyebilmeliyiz.

     Çocuklarımızın daha sağlıklı bir gelişim sürdürebilmeleri açısından önemli bir yere sahip olan disiplinin sağlıklı bir şekilde nasıl sağlanacağı ve sınırları belirleme yolları ile ilgili olan bu broşürü hazırladık.

 

 

Sınır koymak nedir?

Sınır koymak, çocuğun kendisini emniyette hissederek hareket edebileceği alanı belirleyen yardımcı ve yol gösterici işaretleri çocuğa sunmaktır.

 

 

Disiplin Nedir?

-Davranışı yönlendirmeyi amaçlayan bir eğitimdir

-Cezalandırma ile eş anlamlı değildir

-Çocuğa istenilen davranışları ve alışkanlıkları öğretmek,kendi kendini denetleme olan ahlak gelişimini sağlamaktır

-Çocuğun kendi kendine yönetme yeteneği kazanmasını sağlamaktır

-Yapıcı ve iyi niyetli bir yardımdır

-Disiplinin amacı, çocukların problemler karşısında kurallara uygun ve mantıklı çözümler üretmelerini sağlamaktır.

 

 

Çocuk neden sınırlara ihtiyaç duyar?

· Çocuk, hiç tanımadığı büyük bir dünyayı keşfe çıkmıştır, 

· Yön verici ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır

· Öğrenmeye açtır ve pek çok hedefi vardır

·  Ancak, bu iyi tanımadığı dünyada hedefini şaşırması ya da yönünü kaybetmesi muhtemeldir

· Keşif yolculuğu sırasında kendisi için tehlikeli olabilecek alanlara da dalabilir

· Çocuk kendisine yön gösterecek, tehlikeli alanlara daldığında "dur" diyecek, güvenebileceği yön göstericilere ihtiyaç duymaktadır. Çocuğun en değerli yön göstericileri tabii ki anne-babasıdır.

 

 

Anne-babalar çocuklarına sınır koymakta neden zorlanıyorlar?

· Çünkü çocuklarına hayır diyemiyorlar

· Çünkü çocuklarını kendi anne-babalarından farklı yetiştirmeye çalışıyorlar

· Çünkü çocuklarını çok sınırlıyorlar

· Çünkü kendilerini eğitimden uzak tutuyorlar

· Çünkü çocuklarına emretmek istemiyorlar

· Çünkü çocuklarını şımartıyorlar.

 

Sınırlar nasıl konmalı?

 

I. Aşama

 

Ebeveynlerin kendilerine sormaları gereken sorular:

1.   Çocuğumu ne kadar iyi tanıyorum?

2.   Çocuğum beni kızdıran x davranışını yaparken aklından neler geçiyor?

3.    Çocuğum bu davranışı yapınca eline neler geçiyor?

4.    Çocuğum bu davranışı yaptığında neden bu kadar öfkeleniyorum?

5.    Kendim ve çocuğum için neler istiyorum?

 

II. Aşama

1.  Anne-babanın çocuğun sınırlandırılacak davranışları üzerinde görüş birliğine varması

2.  Çocuğu eleştirmeden ve düzeltmeden kendisi hakkında konuşmasına fırsat verilmesi

3.  Değiştirilmesi uygun görülen davranışın değişmesi için neler yapılabileceğinin çocukla beraber düşünülmesi ve kurallar üzerinde anlaşılması

 

III. Aşama

1.  Üzerinde anlaşılan kuralların tutarlı biçimde uygulanması

2.  Kurallar ihlal edildiğinde yaptırımların tutarlı biçimde uygulanması

 

Sınır koymada altın kurallar

·      Gerçekten gerekliyse ve kararlıysanız hayır deyin

·      Çocuğunuz koyduğunuz kurallara uymuyorsa nasıl bir yaptırım uygulayacağınıza karar verin ve tutarlı olun

·      Çocuğunuza uzun nasihatlerde bulunmayın

·      Kendinize hakim olun, bağırıp çağırmayın

·      Verdiğiniz cezanın yapılan yaramazlıkla alakalı olmasına özen gösterin.

· İyi örnek olun. Eğer çocuğunuzun problem çözmek için şiddete başvurmasını istemiyorsanız fiziksel ceza vermeyin.

· Sınırları çiziniz; ama çok sayıda kural koymayın. Kurallar basit ve anlaşılır olsun.

· Aile kuralları oluşturulurken çocuk da katılırsa onları daha dikkatle uygulayacak, daha az çiğneyecektir.

· Çocuklar bir kuralı ihlal ettiğinde sonucunun ne olacağını iyi anlamalıdırlar. Örneğin, çocuğunuzun tek başına karşıdan karşıya geçmesi yasaksa ve o bu kuralı ihlal ederse cezasını uygulamaya kararlı olmalısınız.

· Ailenin diğer bireyleriyle de disiplin kuralları konusunda hemfikir olun. Bu şekilde çocuk, kurallara uymadığı zaman neler olacağını bilecektir.

· Çocuklarınızın iyi davranışlarını, başarılarını övün. Onun çabalarını takdir ettiğinizi bilsin.

· Çocuğunuzla güç savaşına girmekten kaçının.

· Disiplin, kazanan ve kaybedenin olduğu bir oyun değildir. Siz çocuğunuzun kurallara uymasını beklersiniz, o sizden dürüstlük bekler.

· Onun sizinle aynı fikirde olmayacağı zamanlar olacaktır. Buna saygı gösterin, pozitif öneriler getirin.

· Bağımsızlık duygusunu ve sorumluluk almasını destekleyin

· Onları ne kadar çok sevdiğinizi söyleyin. Uygun davranmadıklarında çocuğunuzu değil, o davranışı sevmediğinizi açıkça belirtin ki sevginizden şüphe duymasın.